(powiat myszkowski) Słowo „smog” jest w ostatnim czasie jednym z najczęściej używanych, służących do określenia tego, czym oddychamy. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia opublikowanego w połowie 2016 r., jakość powietrza w Polsce, w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej, jest bardzo niska, a mieszkańcy oddychają zanieczyszczonym powietrzem. Spośród 50 miast wymienionych w rankingu aż 33 leżą na terenie naszego kraju. Bardzo źle jest w woj. śląskim, które zajmuje wysokie miejsce wśród regionów o największej liczbie skażonych miast. Problem jak się okazuje nie dotyczy jednak tylko wielkich aglomeracji i miast, skażonym powietrzem oddychają bowiem mieszkańcy także regionów uważanych powszechnie jako… uzdrowiskowe, małych miejscowości a nawet wsi. Sytuacja smogowa jest tak poważna, i to nie tylko na Śląsku, w Krakowie czy w Warszawie, że zagrożeniem dla naszego zdrowia zajmują się władze wszelkich szczebli administracyjnych. Postanowiliśmy sprawdzić co dla walki ze smogiem, lub inaczej mówiąc dla ograniczenia niskiej emisji robią gminy powiatu myszkowskiego.
Zacznijmy jednak od Śląska, którego władze ogłosiły niedawno, że mają plan, jak walczyć ze smogiem. 12 stycznia Zarząd Województwa Śląskiego przyjął projekt specjalnej uchwały, zgodnie z którą już od września w regionie miałby obowiązywać zakaz stosowania paliw złej jakości. - Wśród najważniejszych założeń uchwały antysmogowej, która trafi teraz do konsultacji i zostanie poddana pod obrady Sejmiku Województwa Śląskiego, znajduje się wprowadzenie od 1 września 2017 roku zakazu używania paliw, których stosowanie powoduje wysoką emisję trujących substancji do atmosfery, czyli węgla brunatnego, mułów i flotokoncentratów oraz wilgotnego drewna. Sama uchwała nie zakazuje spalania węgla czy drewna, ma spowodować natomiast stosowanie odpowiednich jakościowo paliw stałych w odpowiednich urządzeniach grzewczych – napisano w specjalnym komunikacie. - Traktujemy ten problem priorytetowo. Chcemy od przyszłego sezonu grzewczego zakazać palenia mułem i paliwami złej jakości, i doprowadzić do wymiany starych kotłów na nowe w ciągu najbliższych 10 lat. Smog wróci, dlatego apelujemy do rządu o wprowadzenie takich rozwiązań w skali kraju, potrzebne będą skuteczne kontrole stosowania przepisów w tym zakresie - przekonywał Marszałek Wojciech Saługa. Ograniczenia lub zakazy wynikające z założeń do projektu uchwały antysmogowej mają objąć całe województwo śląskie i obwiązywać w całym roku kalendarzowym. Co ciekawe, Marszałek Wojciech Saługa zadeklarował również, że w przypadku kolejnych przekroczeń norm jakości powietrza Koleje Śląskie będą dostępne dla mieszkańców za darmo.
Jak wynika z projektu uchwały, najbardziej pożądanym sposobem ogrzewania budynków w województwie śląskim ma być ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe. Jeśli chodzi o wspomnianą przez marszałka wymianę starych kotłów (na kotły tzw. 5 klasy) projekt uchwały zakłada trzy daty graniczne, w zależności od wieku pieców. Użytkownicy urządzeń liczących powyżej 10 lat od daty produkcji będą je musieli wymienić do końca 2021. Ci, którzy użytkują kotły od 5 do 10 lat powinni wymienić je do końca 2023 roku, a użytkownicy najmłodszych kotłów mają na to czas do końca 2025 roku. Co także istotne, każdy, kto buduje nowy dom i zamierza ogrzewać go węglem lub drewnem, będzie miał obowiązek zainstalować od razu kocioł klasy 5. Ta regulacja będzie miała zastosowanie po 12 miesiącach od dnia wejścia w życie uchwały antysmogowej.
MYSZKÓW
Samorządy wszystkich gmin w powiecie myszkowskim zapytaliśmy: co zamierzają zrobić w najbliższym czasie, w najbliższych latach – w celu ograniczenia na swoim terenie niskiej emisji? Jakie będą podejmować kroki w celu zdobycia środków na dofinansowanie programów związanych w wymianą pieców, korzystania z alternatywnych źródeł energii itp. oraz dla jakiej liczby mieszkańców są ewentualnie prognozowane?
- W tym roku Urząd Marszałkowski w ramach programu RPO działanie 4.3 ma ogłosić konkurs na wyminę pieców centralnego ogrzewania. Jesteśmy w trakcie przygotowywania wniosku. Na tym etapie trudno jest mówić o wysokości dofinansowania – odpowiada rzecznik Urzędu Miasta w Myszkowie Małgorzata Kitala Miroszewska i wymienia co gmina już zrobiła w tym zakresie w latach 2011 – 2013. W tym czasie w trzech etapach wdrażany był Program Ograniczania Niskiej Emisji. - W jego ramach w 2011 roku zostało założonych 9 instalacji solarnych oraz zostało zamontowanych 58 nowych źródeł ciepła. Wartość całego projektu wyniosła: 809.432,65 zł w tym środki z zaciągniętej przez gminę Myszków pożyczki: 476.250,74 zł i środki mieszkańców 333.181,91zł. W 2012 roku założono 3 instalacje solarne oraz zostało zamontowanych 88 nowych źródeł ciepła. Wartość całego projektu wyniosła: 1.092.618,72 zł w tym środki z zaciągniętej pożyczki: 580.524,90zł oraz środki mieszkańców w wysokości 512.093,82zł. W 2013 roku założono 16 instalacji solarnych oraz 15 pieców na gaz i 128 pieców na ekogroszek. Wartość całego projektu wyniosła: 1.956.548,84 zł w tym środki z pożyczki: 1.108.553,33zł i środki mieszkańców: 847.995,51zł. – wylicza Małgorzata Kitala - Miroszewska.
ŻARKI
- Gmina Żarki rozumie zagrożenia wynikające z niskiej emisji i pragnie wykorzystywać możliwości służące jej ograniczeniu – zdecydowanie podkreśla burmistrz Klemens Podlejski.
Gmina Żarki to bez wątpienia dobry przykład, jeśli chodzi o działania zmierzające do likwidacji niskiej emisji. - Rozpocząć należy od dokumentów strategicznych, które dają podstawę i możliwości do efektywnego działania. Wśród nich Program Ograniczenia Niskiej Emisji, Program Gospodarki Niskoemisyjnej, Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (dokument gotowy do przyjęcia) oraz Strategia rozwoju Gminy Żarki na lata 2016 -2026 - znajdują się w niej zapisy, że Żarki są bliskie naturze, że jesteśmy gminą ekologiczną, w której dba się o jurajską przyrodę. W Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego znajdują się zapisy o możliwościach lokalizacji urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii obejmujących energię promieniowania światła słonecznego o mocy powyżej 100 kW na czterech obszarach: rejon ul. Myszkowskiej w Żarkach oraz tereny w Jaworzniku - wylicza rzecznik prasowy żareckiego magistratu Katarzyna Kulińska - Pluta. Wśród zrealizowanych do tej pory konkretnych działań, które mają ograniczać powstanie niskiej emisji wymienić należy termomodernizację większości obiektów użyteczności publicznej na terenie gminy. Ważną inwestycją w 2015 roku ( jedyna taka instalacja na terenie powiatu myszkowskiego) był montaż instalacji fotowoltaicznej składającej się m.in. ze 156 sztuk paneli fotowoltaicznych o mocy 255 kWp każdy, na terenie Gminnej Oczyszczalni Ścieków. Instalacja o mocy 39,78 kW przez pierwszy rok użytkowania pozwoliła ograniczyć ilość energii pobieranej z sieci, a także znacząco ograniczyć rachunki. W roku 2012 roku w 50 domach zdemontowano stare, nieefektywne źródła ciepła tzw. „kopciuchy” i obecnie te budynki są ogrzewane wysokoefektywnymi kotłami ekologicznymi. Działaniem mającym na celu ograniczenie niskiej emisji był także montaż instalacji wykorzystującej odnawialne źródła energii. Na terenie prywatnych posesji zainstalowano 91 instalacji solarnych z których korzysta łącznie 345 osób. W tym miejscu dodajmy, że gmina Żarki już rozpoczęła następne inwestycje proekologiczne. Najważniejszą z nich jest budowa farmy fotowoltaicznej o wysokim, europejskim standardzie. 1MW mocy, składającej się z aż 3636 paneli oraz 15 inwenterów (przetworników napięcia), ulokowanej na działce o powierzchni 2 hektarów. Aby wykonać dokumentację projektową gmina obecnie oczekuje na wydanie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej urządzeń wytwórczych energii elektrycznej z Tauron Dystybucja. Kolejnym zadaniem, które docelowo ma ograniczyć niską emisję jest realizacja projektu dofinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014-2020, w czasie którego aż 1500 mieszkańców skorzysta z jednej z trzech instalacji: kolektorów słonecznych lub pompy ciepła czy instalacji fotowoltaicznej. - Podobnie jak inne siedem gmin w województwie śląskim, które otrzymały dofinansowane zobowiązujemy się do redukcji emisji gazów i pyłów do atmosfery, w tym pyłu PM 10 i CO2 - mówi Katarzyna Kuliska - Pluta. Gmina Żarki chce nadal kontynuować wymianę nieefektywnych źródeł ogrzewania u mieszkańców na piece spełniające wymagania środowiskowe. - Świadomość jest bardzo ważna dlatego jesteśmy bardzo zainteresowani współpracą z WFOŚiGW w Katowicach w zakresie szkoleń: energetyk gminny oraz spotkaniami z mieszkańcami w celu aktywnego promowania gospodarki niskoemisyjnej - dodaje burmistrz Żarek Klemens Podlejski.
PORAJ
Wójt Łukasz Stachera nie ukrywa, że zanieczyszczenie powietrza to jeden z najpoważniejszych problemów kierowanej przez niego gminy. Dlatego, jak podkreśla, podejmowanych jest szereg działań mających na celu ograniczenie niskiej emisji.
- Znajduje się wśród nich całoroczne oddziaływanie na świadomość lokalnej społeczności oraz edukacja mieszkańców poprzez kampanie oraz akcje edukacyjne. Podobnemu celowi służą bieżące kontrole w terenie, wykonywane przez urzędników na podstawie zgłoszeń dotyczących nieprawidłowości w materiałach wykorzystywanych przy ogrzewaniu domów prywatnych. Udzielając upomnienia urzędnik gminny zawsze pozostawia wyczerpującą informację dotyczącą efektów spalania śmieci w przydomowych piecach, ponieważ powodem smogu są niestety wyziewy z domowych kominów oraz opary pochodzące z silników samochodowych. To, czym palimy w piecach ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie. Niestety mieszkańcy palą w przydomowych piecach wszystkim: odpadami, plastikiem, najgorszymi odmianami węgla i wszelkiego rodzaju mułami – mówi Łukasz Stachera.
W ciągu ostatnich kilku lat gmina Poraj stara się zmniejszać niską emisję poprzez dofinansowanie modernizacji systemów grzewczych. W ramach zrealizowanego Programu Ograniczania Niskiej Emisji dla Gminy Poraj, w oparciu o środki pozyskane z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, zmodernizowano w 2012 r. 36 źródeł ciepła i 15 instalacji solarnych. W ramach II etapu w/w programu w 2013 r. zmodernizowano kolejnych 9 źródeł ciepła i 9 instalacji solarnych w budynkach indywidualnych. Gmina Poraj walcząc z zanieczyszczeniem powietrza od kilku lat prowadzi także szeroko zakrojone prace związane z termomodernizacją wszystkich obiektów użyteczności publicznej, które prowadzą bezpośrednio do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Największe w gminie budynki użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola, świetlice, remizy OSP, budynek Urzędu Gminy, ośrodek zdrowia, dom kultury czy porajska „Bajka”), wykorzystując nowoczesne technologie ogrzewania oraz ocieplenie ścian i wymianę nieszczelnej stolarki okiennej oraz drzwiowej, stały się bardziej ekologiczne i oszczędne. - W najbliższych latach gmina Poraj planuje dalszą realizację planu Programu Ograniczania Niskiej Emisji, a zwłaszcza wymianę starych nieefektywnych kotłowni na nowe, ekologiczne oraz inwestowanie w dalszy rozwój systemów fotowoltaicznych. Jak tylko zostaną uruchomione nowe środki unijne w perspektywie UE 2014-2020 Zespół ds. Pozyskiwania Środków Zewnętrznych Urzędu Gminy Poraj złoży stosowny wniosek. Liczba osób, które skorzystają z dofinansowania do wymiany źródeł ciepła lub instalacji solarnych zależy bezpośrednio od dostępnego do pozyskania budżetu, który na chwilę obecną nie jest jeszcze znany. Planowane ogłoszenie rzeczonego konkursu przewidziane jest na II półrocze 2017 r.
Ponadto Gmina Poraj planuje budowę Centrum Przesiadkowego w samym centrum Poraja, które ma zachęcić mieszkańców naszej gminy, a także okolic do zamiany środków transportu na ekologiczne, np. z samochodu na pociąg, rower lub bus. Co więcej, dbając o ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery władze gminy Poraj planują ograniczyć zużycie energii na terenie gminy poprzez instalację efektywnego oświetlenia energooszczędnego przed wszystkimi budynkami użyteczności publicznej – zdradza plany na przyszłość Andrzej Kozłowski, rzecznik prasowy Urzędu Gminy w Poraju.
KOZIEGŁOWY
Gmina Koziegłowy wśród zrealizowanych już projektów mających na celu ograniczenie na jej terenie niskiej emisji wymienia m.in. budowę instalacji solarnych (w ramach inwestycji realizowanej w 2015 roku wykonano 62 instalacje na budynkach mieszkalnych na terenie całej gminy), zaprojektowanie i wykonanie mikroinstalacji fotowoltaicznej dla kompleksu rekreacyjno - sportowego w Gniazdowie, termomodernizację Miejsko-Gminnego Ośrodka Promocji Kultury w Koziegłowach, Zespołu Szkół w Pińczycach czy Zespołu Szkół w Lgocie Górnej. Obecnie realizowany jest m.in. projekt polegający na montażu instalacji służących do produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych na budynkach mieszkalnych. Termin jego zakończenia planowany jest na 29 września 2017, a całkowity koszt projektu szacowany jest na 6.281.226,65 zł, czego 85 % stanowi uzyskane dofinansowanie. Obecnie trwa także postępowanie przetargowe dotyczące projektu polegającego na montażu 500 kompletów instalacji solarnych (kolektorów słonecznych) dla odbiorców indywidualnych z terenu gminy. W Wojsławicach do 28 lutego br. powinna zakończyć się z kolei termomodernizacja budynku, w którym odbywają się Warsztaty Terapii Zajęciowej. – Wśród projektów planowanych można wymienić termomodernizację budynku komunalnego na ul. 3-go Maja w Koziegłowach, termomodernizację budynku komunalnego w Pińczycach, oraz projekt pod nazwą: „Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła na źródła grzewcze wykorzystujące paliwo gazowe lub biomasę na terenie gminy i miasta Koziegłowy”. Obecnie trwa zbieranie deklaracji w trybie naboru ciągłego.
Dodatkowo prowadzimy na terenie gminy akcję informacyjną prowadzoną pod hasłem „Nie pal traw”, odbywają się także kontrole dotyczące spalania w domach jednorodzinnych – wylicza Agnieszka Cupiał z Referatu Promocji i Rozwoju w Urzędzie Gminy i Miasta Koziegłowy.
NIEGOWA
- Gmina Niegowa pozyskała dofinansowanie na realizację projektu pn.: „Odnawialne źródła energii szansą poprawy środowiska naturalnego w gminie Niegowa” ze środków RPO na lata 2014 – 2020. W ramach projektu planowana jest instalacja 288 kolektorów słonecznych oraz 32 zestawów ogniw fotowoltaicznych, w budynkach mieszkalnych , położonych na terenie gminy. Obecnie trwają prace nad wyborem wykonawcy zadania, samo wykonanie instalacji kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych, planowane jest, że rozpocznie się od III kwartału 2017 roku i trwać będzie do końca I połowy 2018 roku. Gmina Niegowa posiada również Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Niegowa. Jest to dokument strategiczny, który wyznacza kierunki i wskazuje możliwości zrównoważonego energetycznie i ekologicznie rozwoju gminy. Istotą planu jest osiągnięcie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych z działań zmniejszających emisję gazów cieplarnianych. Jest to również dokument pomocny do pozyskiwania środków finansowych z zewnętrznych źródeł. W wypadku wystąpienia możliwości skorzystania z dofinansowania na rzecz niskiej emisji gmina będzie mogła wziąć udział i starać się o fundusze – przybliża plany gminy Niegowa jej wójt, Dorota Hajto – Mazur.
Robert Bączyński
Napisz komentarz
Komentarze